Các biện pháp phòng trừ sâu bệnh hại
Để quá trình canh tác trong nông nghiệp hiệu quả đòi hỏi người nông dân phải quan tâm đến nhiều yếu tố tác động như: thời tiết thay đổi thất thường, độ phì nhiêu của đất, vấn đề môi trường nước, không khí và đặc biệt yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất cây trồng là sâu bệnh hại.
Do đó, nhà nông cần thực hiện các biện pháp phòng trừ sâu bệnh hại cây trồng phù hợp và an toàn cho vùng đất nông nghiệp của mình. Sau đây là các biện pháp phòng trừ sâu bệnh hại được nhiều người bà con áp dụng hiện nay.
1. Lựa chọn giống cây kháng sâu bệnh:
Một trong những cách đơn giản và hiệu quả nhất để phòng trừ sâu bệnh hại là lựa chọn giống cây có khả năng kháng lại côn trùng hại và các bệnh thực vật. Cây trồng kháng sâu bệnh thường có sự chống chịu tự nhiên đối với các tác nhân gây hại, giúp giảm thiểu sự phát triển của sâu bệnh hại mà không cần sử dụng nhiều thuốc trừ sâu.
2. Sử dụng thuốc trừ sâu tự nhiên:
Theo thông tin từ Viện Tư vấn Phát triển Kinh Tế Xã hội Nông thôn và Miền núi (CISDOMA) ngày 24 tháng 3 năm 2020, Việt Nam có khoảng 1.700 hoạt chất thuốc bảo vệ thực vật với hơn 4.000 sản phẩm thương mại. Mỗi năm, hàng trăm nghìn tấn hóa chất được sử dụng, bao gồm cả các loại có nguồn gốc rõ ràng và tự chế.
Tại huyện Tam Đường, Lai Châu, hỏi về việc sử dụng thuốc trừ sâu, trên 90% hộ gia đình đã sử dụng và thậm chí phun dự phòng ngay cả khi không có sâu. Chỉ có 10% nông dân sử dụng thuốc sinh học an toàn. Tình trạng lạm dụng thuốc trừ sâu vượt mức an toàn đang là vấn đề đáng lo ngại trong nông nghiệp hiện nay.
Thay vì dùng thuốc trừ sâu hóa học, nên lựa chọn sử dụng các loại thuốc trừ sâu tự nhiên như tinh dầu bưởi hoặc cam, dung dịch xà phòng, chiết xuất từ thảo dược, hoặc vi khuẩn hữu ích như Bacillus thuringiensis. Các loại thuốc này không gây hại cho môi trường và con người, đồng thời kiểm soát sâu bệnh hại một cách hiệu quả.
3. Sử dụng phương pháp vật lý:
Áp dụng các phương pháp vật lý như lưới che, mạng che phủ hoặc lắp đặt các cấu trúc vật lý để ngăn chặn sâu bệnh hại tiếp cận cây trồng. Các biện pháp này đơn giản nhưng hiệu quả, giúp bảo vệ cây trồng một cách tự nhiên và an toàn.
Ví dụ, rong khu vực Thanh Trì - Hà Nội, trong nhiều năm qua, người dân đã thường xuyên đối mặt với sâu hại và bọ trĩ gây thiệt hại cho cây trồng, gây lo lắng cho nền nông nghiệp địa phương. Tuy nhiên, từ năm 2013, một biện pháp phòng trừ sâu "thần kỳ" đã được áp dụng và mang lại hiệu quả đáng kể.
Cụ thể, việc sử dụng bẫy màu và bẫy Pheromone đã giúp giảm thiểu hoặc loại bỏ hoàn toàn nỗi lo sâu cuốn lá và bọ trĩ gây hại trên cây trồng. Các hộ nông dân trong hợp tác xã, như ông Chu Văn Thanh và đồng bào, đều ghi nhận rằng từ khi áp dụng biện pháp này, ruộng rau trồng tại địa phương đã phát triển mạnh mẽ và cây trồng trở nên khỏe mạnh. Điều này đồng nghĩa với việc sản lượng và chất lượng rau tươi tốt hơn, đồng thời đảm bảo an toàn cho người sử dụng.
Không chỉ góp phần nâng cao đời sống của người dân trong khu vực, mà biện pháp phòng trừ sâu này còn giúp Thanh Trì trở thành một điểm cung cấp rau sạch uy tín cho các khu chợ trong nội ô thủ đô Hà Nội. Sự thành công của phương pháp này đã thúc đẩy nền nông nghiệp bền vững và mang lại lợi ích kinh tế cho cộng đồng địa phương. Điều quan trọng là việc áp dụng biện pháp phòng trừ sâu hiệu quả này đã mang lại lợi ích vượt trội về cả môi trường và sức khỏe con người. (Nguồn: Tin tức Online của VTC16)
4. Phối hợp các biện pháp phòng trừ:
Sử dụng sự kết hợp các biện pháp phòng trừ khác nhau có thể tăng cường hiệu quả và giảm thiểu sự phát triển của sâu bệnh hại và các bệnh thực vật. Khi áp dụng nhiều biện pháp cùng lúc, sâu bệnh hại sẽ khó có thể thích nghi và phát triển, đảm bảo sự cân bằng tự nhiên trong hệ sinh thái vườn tươi.
5. Quản lý đất và dấu hiệu bệnh:
Đảm bảo đất được làm sạch và thông thoáng để giảm thiểu sự phát triển của sâu bệnh hại và các bệnh thực vật. Theo dõi cây thường xuyên để phát hiện sớm các dấu hiệu của sâu bệnh hại hoặc bệnh thực vật, từ đó triển khai các biện pháp phòng trừ kịp thời.
Để duy trì vệ sinh đồng ruộng và bảo vệ rau khỏi các bệnh hại, các nông dân cần thực hiện các biện pháp sau:
Thu dọn và tiêu hủy tàn dư thực vật sau thu hoạch hoặc trước khi canh tác mới. Điều này làm giảm nguồn lây lan quan trọng nhất của các loại bệnh hại. Cần thu nhặt và tiêu hủy các cây rau bị biểu hiện triệu chứng nhiễm bệnh để ngăn chặn sự lây lan.
Làm đất trồng rau phải có khả năng tiêu thoát nước tốt, đất tơi và xốp. Nếu đất quá ẩm, cần đào rãnh quanh luống rau để nước thoát xuống mương, giúp làm chậm quá trình lây bệnh sang các cây khác trong vườn rau.
Trong mùa mưa, nếu lứa rau trước đó đã bị nhiễm bệnh, nên đặt những tấm nhựa lên đất, sau đó bón vôi vào đất và cuốc lật phơi đất thêm vài ngày. Ánh sáng và nhiệt độ cao sẽ giúp giết chết nhiều vi sinh vật gây bệnh trong đất bề mặt.
Điều chỉnh mật độ trồng sao cho vừa phải, không quá dày để tránh tạo điều kiện ẩm ướt khiến lá giao tán và tạo điều kiện thuận lợi cho bệnh hại phát triển.
Tránh bón nhiều phân đạm cho rau và ngưng bón phân đạm khi bệnh đang phát triển. Nên bón lót phân hữu cơ vi sinh hoặc phân chuồng đã ủ hoai cho rau. Dùng phân hữu cơ hoai mục có nhiều vi sinh vật đối kháng để hạn chế nguồn bệnh.